Ковидын үеэс хойш гэрээсээ ажиллах соёл дэлгэрч, сүүлдээ гэрээсээ ажилладгаараа хүмүүс “flex”-ддэг болжээ. Ялангуяа Gen Z үеийнхний хувьд уян хатан ажлын хуваарь нэмэлт давуу тал биш бүр үндсэн шалгуурын нэг болсон гэхэд хилсдэхгүй. Тухайлбал Microsoft-ийн “Work Trend Index” тайланд дурдсанаар Gen Z-ийн 73 хувь нь “hybrid” хэлбэрийн ажиллах зарчмыг илүүд үздэг гэжээ. Мөн Gallup-ийн 2023 оны судалгаагаар Gen Z-ийн 60 хувь нь хаанаас ажиллах нь бус ямар үнэ цэн бүтээх нь илүү чухал хэмээн хариулжээ. Гэхдээ үнэхээр гэрээсээ ажиллах нь тийм таатай нөхцөл мөн үү?
1. Гэрээсээ ажиллахын гэгээлэг тал
Өмнө дурдсанчлан уян хатан буюу hybrid байдлаар ажиллах нь ихэнх ажилчдын хүсэмжит ажиллах хэлбэр. Үүнийг батлах өөр нэг судалгаа бол McKinsey-ийн 2023 оны судалгаа. Тодруулбал уян хатан ажиллах нөхцөл бүхий ажлын санал авсан ажилчдын 87 хувь нь гэрээсээ ажиллахыг сонгодог байна. Түүнчлэн 18–34 насны залуусын 71 хувь нь уян хатан ажиллах нөхцөл нь тухайн ажлыг сонгох гол шалтгаан нь болдог гэсэн бол судалгаанд оролцсон хүмүүсийн 30 хувь нь хэрвээ компани нь алсаас ажиллуулах нөхцөлөө өөрчилбөл ажлаа орхиход бэлэн гэж мэдэгдсэн байгаа юм. Тэгэхээр маргаангүй гэрээсээ ажиллах нь “тренд” болжээ.
2. Будилаантай бүтээмж
Гэрээсээ ажиллах нь бүтээмжийг нэмэгдүүлнэ хэмээн ойлгодог нь бодит байдал дээр эсрэгээрээ эргэж байх шиг. АНУ-ын Эдийн засгийн судалгааны товчооны (NBER) 2023 оны судалгаагаар, гэрээсээ ажиллах үед ажилчдын ажлын бүтээмж нь 8-19 хувиар буурсан хэмээх дүгнэлт гарчээ. Жишээлбэл Microsoft компани хоёр жилийн турш инженерүүд дээрээ ажиглал хийхэд, тэдний код бичилт, санаачилга нэмэгдсэн ч баг хоорондын харилцан уялдаа, холбоо удааширсан байна.
IBM 2017 онд алсын ажлыг цуцалж, олон мянган ажилтныг оффис руу дуудаж байсан. Учир нь алсаас ажилласнаар шинэ санаа, инновац буурсан гэж үзжээ. Харин GitLab (бүрэн алсын компанитай, 2000+ ажилтантай) ажилчдын бүтээмжийг баримтаар хэмждэг, сайн тогтолцоотой компани юм.
✅ Зөвлөмж:
Алсаас ажиллах нь бие дааж, даалгавар гүйцэтгэх суурьтай ажлуудад тохиромжтой хэв маяг (жишээ нь: бичээч, программист, өгөгдлийн шинжээч). Харин хамтарч ажиллах, олноороо санаагаа солилцдог төрлийн ажилтнуудад сул тал болох нь бий. Тиймээс та үнэхээр гэртээ байхаараа илүү бүтээмжтэй байна уу? Оффис дээрээ илүү бүтээмжтэй байна уу? гэдгээ өөрөө сайтар ажиглаарай.
3. Алсаас ажиллах нөхцөл рүү шуурах ажлын анкетууд
Indeed Hiring Lab 2025” тайланд, нийт ажлын байрны зөвхөн 11 хувь нь бүрэн алсаас ажиллах нөхцөлтэй байсан бол, эдгээр ажлын зарууд нийт анкетын 50 хувийг хүлээн авчээ. Тэр дундаа маркетингийн салбарт гэрээс ажиллах нөхцөлтэй ажлын зар нийтлэгдмэгц, оффисын үүрэгтэй ажилтай харьцуулахад 6 дахин их өргөдөл ирдэг байх жишээтэй. АНУ-д төвтэй Salesforce компанид 2025 оны 1-р сард өгөгдлийн шинжээчийн гэрээс ажиллах нөхцөлтэй ажлын зар 72 цагийн дотор 1,000 гаруй өргөдөл авсан бол ижил албан тушаалтай ч оффисоос ажиллах нөхцөлтэй зар 180 өргөдөл л авсан байна.
✅ Зөвлөмж:
Хэрэв та олон улсын байгууллагуудад гэрээсээ ажиллах нөхцөлтэйгөөр анкетаа явуулах гэж байгаа бол дэлхий даяарх мянга мянган ажил горилогчидтой өрсөлдөх хэрэгтэй нь ойлгомжтой. Тиймээс хувь хүний онцлогийг тодотгосон CV, LinkedIn профайл, гэрээсээ ажиллах туршлагыг илтгэх ур чадвар (цагийн менежмент, бичгээр харилцах чадвар,өөр олон улсад дадлага хийж байсан туршлага) нэлээд чухал болсон.
4. Үзэгдэхгүй бол мартагдах уу?
Алсаас ажиллаж буй ажилтнууд ажлын байран дээр өсөж дэвших боломж эрсдэлд орох хандлагатай байж болно. Тухайлбал, MIT Sloan-ийн судалгаагаар, гэрээсээ ажилладаг хүмүүс оффисоос ажилладаг ажилчидтай ижил гүйцэтгэлтэй байсан ч тэднээс 31 хувиар бага тушаал дэвшдэг нь тогтоогдсон. Харин нөгөөтээгүүр, Automattic (WordPress-ийг эзэмшигч компани), 77 улс дахь ажилчдынхаа гүйцэтгэлийг нээлттэй, баримтжуулсан системээр дүгнэдэг.
✅ Зөвлөмж:
Хэрэв та гэрээсээ ажиллахыг илүүд үздэг бол өөрийгөө сайн илэрхийлэх, ажил олгогчийн платформ дээр оролцоогоо нэмэгдүүлэх, дотоод үнэлгээний систем сайтай компанийг сонгох нь зүйтэй.
Өргөдөлөө явуулахаас өмнө өөрөөсөө дараах асуултыг асуугаарай:
- Таны өргөдлөө явуулах гэж буй байгууллага бүрэн гэрээсээ ажиллах хэв маягтай юу? Аль эсвэл зүгээр л ингэж ажиллахыг “зөвшөөрдөг” газар уу? Учир нь ийм ажиллах хэв маяг бүрэн тогтоогүй газар хэдхэн хүн ингэж ажилладаг бол хоорондын мэдээлэл солилцох байдал ойлгомжгүй байж магадгүй юм.
- Тухайн байгууллага ажлын гүйцэтгэлийг хэрхэн үнэлдэг вэ? Тушаал дэвших боломж бий юу? Гүйцэтгэсэн ажлуудаа цаг тухайд нь та өөрөө хадгалж, баримтжуулж байгаарай.
- Баг хамт олон хоорондоо яаж харилцаж, санаа бодлоо солилцдог вэ?
